Đồng thời ban hành nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên đối với đồng bào dân tộc thiểu số một cách đồng bộ và toàn diện, trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong số các chính sách đó có chính sách về hỗ trợ cho vốn vay tín dụng. Đây được xem là một trong những trọng tâm để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc miền núi, vùng đặc biệt khó khăn.

Hình ảnh: Cán bộ tín dụng ngân hàng CSXH huyện Mộc Châu thăm mô hình của hộ vay vốn trên địa bàn

Hiện nay, nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội được phủ sóng tới 100% số xã, phường, thị trấn trên toàn quốc, trong đó tập trung ưu tiên cho các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Hầu hết, các hộ đồng bào dân tộc thiểu số được thụ hưởng chính sách xã hội, đặc biệt có hộ vay vốn từ 2 đến 3 chương trình tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thoát nghèo bền vững. Theo Ngân hàng Chính sách xã hội (NH CSXH), hiện có trên 1,5 triệu khách hàng là hộ đồng bào dân tộc thiểu số đang thụ hưởng hầu hết các chương trình tín dụng chính sách với tổng dư nợ đạt trên 56.000 tỷ đồng, chiếm 24,8% tổng dư nợ. Dư nợ bình quân một hộ đồng bào dân tộc thiểu số đạt 39,3 triệu đồng, trong khi bình quân chung toàn quốc là 35 triệu đồng.

Hình ảnh: Phiên giao dịch vay vốn định kỳ tại xã

Vốn cho vay hộ nghèo dân tộc thiểu số những năm qua chủ yếu đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, chăn nuôi trâu, bò, xây dựng, sửa chữa nhà ở, công trình nước sạch, vệ sinh môi trường, hỗ trợ kinh phí học tập, đào tạo nghề... đã góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống, làm chuyển biến nhận thức, cách thức làm ăn cho hàng triệu lượt hộ, giúp cho hộ nghèo, đặc biệt là hộ dân tại huyện nghèo, vùng khó khăn, vùng sâu vùng xa, hộ đồng bào dân tộc thiểu số từng bước quen dần với cơ chế thị trường. Hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn đã mạnh dạn vay vốn để sản xuất, kinh doanh, từng bước vươn lên phát triển kinh tế gia đình, làm giàu chính đáng. Tín dụng chính sách do Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện còn là một trong những biện pháp quan trọng giảm tình trạng tín dụng “đen” ở vùng dân tộc thiểu số. Các chương trình cho vay đã đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị tại các địa phương. Đặc biệt, bảo đảm an sinh xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, giúp đồng bào các dân tộc ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.

Tại huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La với sự đồng hành của NH CSXH huyện, 20 năm qua, tín dụng chính sách đã góp phần giúp đồng bào dân tộc thiểu số phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thoát nghèo. Với tôn chỉ hoạt động không vì lợi nhuận, NH CSXH huyện Mộc Châu Tập trung huy động nguồn lực tài chính đáp ứng nhu cầu vốn vay của người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Tính Đến 30/6/2022, tổng nguồn vốn quản lý và huy động đạt 390.838 triệu đồng, tăng 368.954 triệu đồng, gấp 16,86 lần so với năm 2003, tỷ lệ tăng trưởng trung bình mỗi năm là hơn 16%,

Nguồn vốn tín dụng chính sách trên địa bàn huyện đạt mức tăng trưởng cao qua các năm, đặc biệt, từ sau khi Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, UBND huyện đã cân đối ngân sách chuyển 8.509 triệu đồng ủy thác qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Sau 20 năm hoạt động, NHCSXH huyện thực hiện cho vay tổng số 16 chương trình tín dụng (tăng thêm 13 chương trình mới); tốc độ dư nợ tăng trưởng bình quân mỗi năm đạt 16%; giải ngân được 1.349.376 triệu đồng cho 44.924 lượt khách hàng là hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; thu nợ 823.500 triệu đồng. Tính đến ngày 30/6/2022, tổng dư nợ đạt 386.418 triệu đồng, với 8.300 hộ đang vay vốn (dư nợ bình quân 46,56 trđ/hộ), tăng 364.534 triệu đồng (gấp 16,65 lần) so với năm 2003.

Các chương trình tín dụng tập trung theo mục đích sử dụng vốn chủ yếu:

+ Tín dụng phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh tạo sinh kế và việc làm, bao gồm: cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, cho vay hộ sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn, cho vay giải quyết việc làm...với dư nợ đạt: 318.861 triệu đồng, chiếm 82,52% tổng dư nợ.

+ Tín dụng phục vụ đời sống, sinh hoạt, đảm bảo an sinh xã hội bao gồm: cho vay học sinh sinh viên, cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, cho vay hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, cho vay nhà ở xã hội...với dư nợ đạt: 67.557 triệu đồng, chiếm 17,48% tổng dư nợ.

Đánh giá kết quả thực hiện các chương trình tín dụng trong việc góp phần thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội, góp phần phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, ông Nguyễn Thế Cần – GĐ Chi nhánh NHCSXH huyện Mộc Châu cho biết: “Qua 20 năm thực hiện tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác theo Nghị định số 78/NĐ-CP thông qua NHCSXH đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện; tạo điều kiện cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách vươn lên cải thiện cuộc sống, xóa đói, giảm nghèo, thực hiện công bằng trong xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng. Nguồn vốn tín dụng chính sách đã được tập trung đầu tư cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn toàn huyện, trong đó ưu tiên đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, giáo dục đào tạo, chú trọng đầu tư vốn đối vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần ổn định chính trị, an ninh quốc phòng, đảm bảo an toàn và trật tự xã hội tại địa phương. Nguồn vốn của NHCSXH đã góp phần giúp cho 5.454 lượt hộ thoát nghèo theo từng giai đoạn điều tra, giúp hộ nghèo xây dựng được 1.227 ngôi nhà để ổn định đời sống, xây dựng được 14.446 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần xây dựng nông thôn mới. Từ nguồn vốn vay ưu đãi của NHCSXH đã có 38 lao động là con hộ nghèo, hộ chính sách được đi xuất khẩu lao động để cải thiện thu nhập, hàng chục ngàn hộ gia đình nhờ vốn tín dụng chính sách để phát triển kinh tế gia đình vươn lên thoát nghèo, trên 2.521 lao động trong huyện được tạo việc làm từ các dự án giải quyết việc làm. Chương trình tín dụng học sinh sinh viên đã đầu tư vốn cho 1.051 học sinh, sinh viên là con hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học và còn rất nhiều hộ gia đình tuy chưa thoát khỏi khó khăn về kinh tế song nhờ nguồn vốn vay ưu đãi đã có cơ hội làm chủ cuộc sống của mình, thay đổi tập quán làm ăn, thay đổi ý thức trách nhiệm với cộng đồng”

Điều quan trọng là đồng vốn ưu đãi đã đến đúng đối tượng thụ hưởng khắp địa bàn, giúp đỡ các hộ nghèo và các gia đình đồng bào DTTS khó khăn có vốn để chủ động phát triển kinh tế, tạo việc làm, nâng cao cuộc sống. Đơn cử như gia đình bà Hà Thị Lăn ở bản Sò Lườn, xã Mường Sang, trước kia thu nhập của gia đình bà chỉ trông chờ vào vài trăm mét ruộng, chi tiêu trong gia đình “thiếu trước hụt sau”. Năm 2015, được Hội Phụ nữ xã giới thiệu, gia đình bà đã vay vốn tín dụng của NH CSXH để đầu tư chăn nuôi bò sinh sản, từ nguồn vốn này, ông bà đã đầu tư xây chuồng trại, mượn đất bỏ hoang để trồng thêm cỏ phụ trợ cho việc nuôi bò, mỗi năm gia đình xuất bán được 3 con bê giống, đời sống đã được cải thiện hơn so với trước kia. Hay gia đình ông Nguyễn Đức Đắc ở bản 19/8, xã Mường Sang, là một trong những hộ tiêu biểu thoát nghèo, vươn lên sản xuất kinh doanh giỏi nhờ nguồn vốn vay ưu đãi của NHCSXH huyện. Tiền vốn vay được ông Đắc sử dụng cải tạo 8000m² vườn tạp, trồng 400 cây cam V2 và cây nhãn ghép mang lại thu nhập thu nhập trên 500 triệu đồng mỗi năm từ vườn cây ăn quả…

Chặng đường 20 năm sát cánh cùng bà con vùng đồng bào dân tộc miền núi, vùng đặc biệt khó khăn, tín dụng chính sách xã hội vẫn đang thực hiện đúng mục tiêu đồng hành cùng người dân thoát nghèo – “để không ai bị bỏ lại phía sau”./.

CTV Trần Thị Long – Trường Chính trị tỉnh Sơn La